อำเภอสัตหีบ
• โรงละครอลังการ ตั้งอยู่ที่ถนนสุขุมวิท หลักกิโลเมตรที่ ๑๕๕ เป็นสถานที่ที่รวบรวมศิลปะ การแสดงที่เป็นเอกลักษณ์ ของประเทศไทย แบ่งออกเป็น๓ ส่วน ได้แก่ โรงละคร ประกอบด้วย กำแพงแก้ว หอระฆังมงคล ภัตตาคาร “อลังการ” ภายในตกแต่งด้วยศิลปะสมัยใหม่ที่เชื้อเชิญให้ผู้มาเยือนได้เอมอิ่มกับอาหารไทยและนานาชาติ และลานวัฒนธรรมและร้านขายของที่ระลึก เป็นพื้นที่แสดงการละเล่นแบบไทย ๆ รวมถึงการสาธิตผลิตภัณฑ์ฝีมือภูมิปัญญาชาวบ้าน นอกจากนั้นยังมี ทะเลสาบ “อลังการ” ที่ประกอบด้วยวิถีชีวิตแบบไทย ๆ มีตลาดน้ำให้นักท่องเที่ยวได้จับจ่ายซื้อหาผลไม้และขนมไทยได้ โรงละคร “อลังการ” เปิดให้บริการตั้งแต่เวลา ๑๗.๓๐-๒๓.๐๐ น. การแสดงเริ่มเวลา ๒๐.๐๐-๒๑.๐๐ น. อัตราค่าเข้าชม นักท่องเที่ยวชาวไทยและชาวต่างชาติ ราคา ๑,๐๐๐-๑,๔๐๐ บาท สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม โทร. ๐ ๓๘๒๕ ๖๐๐๐ กรุงเทพฯ โทร. ๐ ๒๒๑๖ ๑๘๖๙-๗๑, ๐ ๒๒๑๖ ๑๙๔๙
• พระพุทธรูปแกะสลักเขาชีจรรย์ ตั้งอยู่เส้นทางเดียวกับทางไปวัดญานสังวราราม โดยแยกจากถนนสุขุมวิท บริเวณ กม. ๑๖๐ ไปอีก ๖ กิโลเมตร เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย แกะสลักด้วยแสงเลเซอร์บนหน้าผาของเขาชีจรรย์ ศิลปสุโขทัยผสมล้านนา ขนาดความสูง ๑๓๐ เมตร หน้าตักกว้าง ๗๐ เมตร มีชื่อว่า “พระพุทธมหาวชิรอุตตโมภาสศาสดา” สร้างเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๙ เพื่อเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภายในพระอุระบรรจุพระรัตนะบรมสารีริกธาตุ บริเวณโดยรอบตกแต่งเป็นสวนพักผ่อนหย่อนใจสวยงาม อยู่ในความดูแลของกองทัพเรือ หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน
• สวนนงนุช อยู่ห่างจากปากทางเข้าพัทยาใต้ประมาณ ๑๘ กิโลเมตร โดยแยกซ้ายจากถนนสุขุมวิท บริเวณ กม. ๑๖๓ เข้าไปประมาณ ๓.๕ กิโลเมตร เป็นสถานที่พักผ่อนหย่อนใจในเนื้อที่ ๑,๕๐๐ ไร่ ภายในมีสวนไม้ดอกไม้ประดับนานาชนิด เช่น กล้วยไม้ เฟิร์น สับปะรดสี สวนไม้พุ่มไม้ดัด สวนหิน ตะบองเพชร และปาล์มจากทั่วทุกมุมโลก ที่พักเป็นเรือนไม้สักทรงไทย มีห้องประชุมสัมมนา สวนสัตว์ และศูนย์แสดงศิลปวัฒนธรรมไทย ประกอบด้วยการฟ้อนรำพื้นเมือง ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว กีฬาพื้นบ้าน และการแสดงของช้าง เปิดแสดงทุกวัน วันละ ๔ รอบ คือ เวลา ๐๙.๔๕ น. ๑๐.๓๐ น. ๑๕.๐๐ น. และ ๑๕.๔๕ น. วันหยุดเพิ่มรอบ ๑๒.๑๕ น. อัตราค่าผ่านประตู คนละ ๑๐๐ บาท ค่าผ่านประตูและรวมดูการแสดง คนไทย ๑๙๙ บาท ชาวต่างชาติ ๔๐๐ บาท สอบถามรายละเอียดเพิ่มได้ที่ โทร. ๐ ๓๘๔๒ ๙๓๒๑, ๐ ๓๘๔๒ ๒๙๕๘ กรุงเทพฯ โทร. ๐ ๒๒๕๑ ๒๑๖๑, ๐ ๒๒๕๒ ๑๗๘๖
• บางเสร่ เป็นชุมชนหมู่บ้านประมง อยู่ห่างจากพัทยาประมาณ ๑๖ กิโลเมตร แยกขวาจากถนนสุขุมวิทบริเวณ กม. ๑๖๔ เข้าไปประมาณ ๒ กิโลเมตร ทางด้านใต้ของบางเสร่จะเป็นอ่าวน้ำลึกซึ่งเหมาะแก่การตกปลา ปลาที่ชุกชุมมาก คือ ปลาปะการัง หรือ ปลาเก๋า ส่วนทางเหนือมีหาดทรายสวยงามพอสมควร เล่นน้ำได้ มีเรือให้เช่าไปตกปลา ที่บางเสร่มีร้านอาหารทะเลอร่อยอยู่หลายร้าน
• วัดสัตหีบ หรือ วัดหลวงพ่ออี๋ ตั้งอยู่ในตัวอำเภอสัตหีบ ด้านหลังวัดติดทะเล สร้างในสมัยรัชกาลที่ ๕ โดยหลวงพ่ออี๋หรือพระครูวรเวทมุนี ซึ่งมีความรู้ทางด้านวิปัสสนา เป็นที่พึ่งพิงของชาวบ้านในยามยาก ชาวบ้านจึงเคารพศรัทธามากและพร้อมใจกันสร้างรูปหล่อขนาดเท่าองค์จริงประดิษฐานไว้ในพระอุโบสถ
• หาดเตยงาม เดิมชื่อ อ่าวตากัน ตามประวัติการตั้งฐานทัพเรือสัตหีบ ทางเข้าอยู่ด้านหน้าฐานทัพเรือและหน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน เป็นหาดทรายขาวสวยงามและสะอาด เพราะได้รับการดูแลอย่างดีจากทหารเรือ เปิดให้ประชาชนเข้าไปพักผ่อนในช่วงวันหยุด
• หาดดงตาล เป็นหาดที่สวยงาม โค้งมนไปตามขอบอ่าวสัตหีบตั้งแต่ที่ว่าการอำเภอสัตหีบเข้าไปในกองเรือยุทธการ เรียงรายไปด้วยต้นตาลซึ่งขึ้นอยู่ ณ ที่นี้มาช้านาน อันเป็นที่มาของชื่อชายหาดแห่งนี้
• หาดทรายแก้ว เป็นหาดที่สวยงามอยู่ในความดูแลของหหารเรืออยู่ใกล้โรงเรียนชุมพลทหารเรือ มีบริการที่พักสำหรับนักท่องเที่ยวทั่วไป ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ โทร. ๐ ๓๘๔๓ ๖๑๘๗ ต่อ ๒๒๐๑-๒
• หาดนางรำ อยู่ใกล้กับท่าเรือจุกเสม็ดหรือท่าเรือพาณิชย์สัตหีบ เป็นหาดยาวประมาณ ๒๐๐ เมตร เหมาะสำหรับเล่นน้ำและพักผ่อนหย่อนใจ บริเวณมีร้านอาหารและที่พักของสโมรสรทหารเรือ สุดปลายหาดคือแหลมปู่เจ้าประดิษฐานศาลเจ้าพ่อกรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์
• หาดเทียนทะเล เป็นสถานที่ท่องเที่ยวแห่งใหม่อยู่ในความดูแลของหน่วยบัญชาการต่อสู้อากาศยานและรักษาฝั่งของกองทัพเรือ เป็นหาดทรายสลับกับโขดหิน มีพื้นที่ยาวประมาณ ๙๐๐ เมตร เป็นหาดทรายที่เป็นจุดชมวิวในมุมกว้าง มีหน้าผารูปทรงแปลกตาและเห็นพระอาทิตย์ตกลับขอบฟ้าได้ นอกจากนี้ยังมีพันธุ์ไม้ทะเลหลายชนิดให้ศึกษา มีบริการเรือคายัคให้เช่า และมีร้านอาหารและเครื่องดื่มไว้บริการ สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ โรงพยาบาลสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ ต่อ หน่วยบัญชาการต่อสู้อากาศยานและรักษาฝั่งของกองทัพเรือ สอบถามรายละเอียดเพิ่มได้ที่ โทร.๐ ๓๘๒๔ ๕๗๖๐
• เรือรบหลวงจักรีนฤเบศร ตั้งอยู่ที่ท่าเรือน้ำลึกจุกเสม็ด ได้รับพระราชทานชื่อจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ว่า “จักรีนฤเบศร” หมายถึง ผู้ยิ่งใหญ่แห่งราชวงศ์จักรี เป็นเรือที่ต่อในประเทศสเปน เมื่อปี ๒๕๓๗ เรือลำนี้มีทั้งหมด ๑๑ ชั้น มีความยาว ๑๘๒ เมตร กว้าง ๓๐.๕ เมตร เป็นเรือที่มียุทโธปกรณ์ที่ทันสมัย มีระบบเรด้าห์ตรวจการณ์ระยะไกล ภารกิจที่สำคัญในยามสงคราม ทำหน้าที่เป็นเรือธง ควบคุมและบังคับบัญชากองเรือในทะเลทั้งหมด และยังเป็นเรือบรรทุกเครื่องบิน ควบคุมการปฏิบัติการป้องกันภัยทางอากาศอีกด้วย เปิดให้เข้าชมทุกวันเวลา ๐๙.๐๐-๑๖.๐๐ น. โดยไม่เสียค่าเข้าชม นักท่องเที่ยวชาวต่างประเทศต้องทำหนังสือถึง ผู้บัญชาการกองเรือยุทธการ สัตหีบ ชลบุรี ๒๐๑๘๐ สอบถามรายละเอียดเพิ่มได้ที่ โทร. ๐ ๒๔๖๖ ๑๑๘๐ ต่อเรือรบหลวงจักรีนฤเบศร
• ศูนย์อนุรักษ์พันธุ์เต่าทะเลกองทัพเรือ เป็นแหล่งให้ความรู้ทางด้านชีววิทยาเกี่ยวกับวงจรชีวิตของเต่าทะเล สำหรับหน่วยงานราชการ และคณะต่าง ๆ ที่เข้าชมทางศูนย์ได้จัดวิทยากรบรรยายเพื่อให้ประชาชนและเยาวชนได้ชมวีดีทัศน์ นิทรรศการ และชมความน่ารักของเต่าทะเลที่บ่ออนุบาล เพื่อได้เกิดความรักและหวงแหนทรัพยากรเต่าทะเลของไทย ศูนย์ฯ เปิดให้เข้าชมทุกวันไม่เว้นวันหยุด ตั้งแต่เวลา ๐๘.๐๐-๑๗.๐๐ น. การเข้าชมกรุณาติดต่อก่อนล่วงหน้า ได้ที่ หน่วยบัญชาการต่อสุ้อากาศยานและรักษาฝั่ง โทร. ๐ ๓๘๒๔ ๕๖๖๖ ต่อ ๐๖๖-๖๑๗๘ E-mail: seaturtle@navy.mi.th,๐ ๓๘๒๔ ๕๗๖๐, ๐ ๓๘๔๓ ๘๔๕๗
• หมู่บ้านช่องแสมสาร เป็นหมู่บ้านชาวประมงปลายแหลมสัตหีบ บริเวณหมู่บ้านมีที่พักหลายแห่ง นักท่องเที่ยวนิยมมาพักผ่อนตกปลากันมาก มีบริการเรือและอุปกรณ์ตกปลาให้เช่า โดยเฉพาะช่วงเดือนกันยายน-ตุลาคม เป็นช่วงที่ลมสงบ เหมาะแก่การตกปลา เช่น ปลาแดง ปลาเก๋า ปลาโฉมงาม ปลาฉลามโรนัน ปลาเกมส์ ปลาแชร์กั้ม
• การเดินทางโดยรถโดยสารจากกรุงเทพฯ สามารถขึ้นรถจากสถานีขนส่งเอกมัยมาลงที่อำเภอสัตหีบ แล้วต่อรถสองแถวสายสัตหีบ-แสมสาร ซึ่งมีให้บริการระหว่างเวลา ๐๕.๓๐-๑๘.๓๐ น.
• สวนจุลกาลสถิตสถานบรรพชนสยาม เป็นสวนที่สร้างถวายสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงชุมพรเขตร อุดมศักดิ์ เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๓๘ ตั้งอยู่ที่หมู่ที่ ๑ ตำบลพลูตาหลวง ภายในสวนประดิษฐานศษลและรูปปั้นของกรมหลวงชุมพรเขตรอุดมศักดิ์ บุคคลในประวัติศาสตร์ของชาติไทย รูปปั้นพระเกจิอาจารย์ในอดีต สวนเปิดให้เข้าทุกวัน ตั้งแต่เวลา ๐๗.๐๐-๑๘.๐๐ น.

อำเภอพนัสนิคม
• พระพุทธมิ่งเมือง เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย แกะสลักด้วยไม้ประดู่ เป็นศิลปะของชาวลาว สร้างในราวปี พ.ศ. ๒๓๗๑ เป็นการสร้างขึ้นของชาวลาวที่อพยพเข้ามาอาศัยอยู่ในละแวกนี้ เดิมประดิษฐานอยู่ในวัดร้าง ชื่อว่า “วัดผ่าเขาใหญ่” สันนิษฐานว่าเป็นวัดเก่าแก่ที่สร้างขึ้นเป็นวัดแรกในเขตพนัสนิคม ต่อมาเทศบาลเมืองพนัสนิคมได้มาปรับปรุงสถานที่และบริเวณวัดร้างพร้อมดำเนินการก่อสร้างวิหารเป็นที่ประดิษฐานองค์พระประธาน ณ ที่ตั้งอุโบสถเดิม ปัจจุบันอยู่ใกล้กับศาลาประชาคมเทศบาลเมืองพนัสนิคม
• หอพระพนัสบดี ตั้งอยู่กลางสระน้ำ ตรงข้ามศาลาเทศบาลเมืองพนัสนิคม ถนนเมืองเก่า ซอย ๑ เป็นที่ประดิษฐานพระพนัสบดีซึ่งจำลองจากองค์จริง เป็นพระพุทธรูปยืนปางประทานพร สมัยทวารวดีที่สง่างามมาก อายุประมาณ ๑,๒๐๐- ๑,๓๐๐ ปี แกะสลักอย่างประณีตจากหินดำเนื้อละเอียด ประทับยืนบนหลังสัตว์ที่มีลักษณะผสมกันระหว่างครุฑ โค และหงส์
• วัดชุมแสงศรีวนาราม ตั้งอยู่หมู่ที่ ๑ ตำบลหนองนาง อยู่ห่างจากตลาดพนัสนิคมผ่านตลาดทุ่งเหียงไปตามเส้นทางหลวงหมายเลข ๓๒๘๔ ประมาณ ๑๓ กิโลเมตร แล้วเลี้ยวซ้ายไปอีก ๒ กิโลเมตร วัดนี้เดิมชื่อว่า “วัดใหม่ยางงาม” จุดเด่นของวัดนี้คือ ศาลาการเปรียญ ที่ใช้เป็นที่ประชมสงฆ์และพิธีทางศาสนา ที่ก่อสร้างโดยใช้ดินเผามาประยุกต์เป็นรูปทรงทันสมัย ชื่อ อาคารมาบุญครอง และโบสถ์ที่มีภาพเขียนปริศนาธรรมที่น่าสนใจมาก
• วัดหลวงพรหมวาส ตั้งอยู่ที่บ้านคลองหลวง ตำบลวัดหลวง ริมถนนสายพนัสนิคม-ฉะเชิงเทรา ตามเส้นทางหมายเลข ๓๑๕ อยู่ด้านขวา จากปากทางเข้าไปประมาณ ๗๐๐ เมตร ในอดีตวัดนี้เคยเป็นสถานที่ทำพิธีถือน้ำพิพัฒน์สัตยา เป็นแหล่งอาศัยของค้างคาวแม่ไก่จำนวนมากซึ่งมาอาศัยตามต้นไม้ในวัดเป็นเวลานับร้อยปีแล้ว
• หลวงพ่อติ้ว วัดหัวถนน ห่างจากตัวอำเภอประมาณ ๑๐ กิโลเมตร ตามเส้นทางพนัสนิคม-สระสี่เหลี่ยม สู่ตำบลหัวถนน เป็นที่ตั้งของวัดหัวถนน พระพุทธรูปลักษณะปางมารวิชัย แกะจากไม้แต้ว (ชาวลาวเรียกว่า ไม้ติ้ว) พอถึงช่วงเทศกาลสงกรานต์ ในวันที่ ๑๙ เมษายนของทุกปี จะมีการแห่องค์หลวงพ่อติ้วไปรอบหมู่บ้าน โดยเชื่อกันว่าจะช่วยดลบันดาลให้ประสบกับสิ่งที่หวังไว้ทุกประการ
• สระสี่เหลี่ยม ตั้งอยู่หมู่ที่ ๖ ตำบลสระสี่เหลี่ยม การเดินทางจากพนัสนิคมใช้เส้นทางสายพนัสนิคม-สระสี่เหลี่ยม ผ่านวัดหัวถนนไปสู่บริเวณสระน้ำโบราณสระสี่เหลี่ยมซึ่งขุดลงไปในศิลาแลง ตามตำนานกล่าวว่าเป็นสระที่พระรถในเรื่องพระรถเมรีใช้เป็นที่ให้น้ำไก่ เมื่อคราวที่นำไก่ออกตีเพื่อเลี้ยงนางสิบสองและได้เดินทางมาตีไก่ถึงบริเวณนี้
• วัดโบสถ์ ตั้งอยู่ริมถนนสายพนัสนิคม-ฉะเชิงเทรา ตำบลวัดโบสถ์ โดยเดินทางจากสี่แยกพนัสนิคมไปตามถนนสุขประยูร ประมาณ ๖ กิโลเมตร จะเห็นทางเข้าวัดอยู่ทางซ้ายมือ วัดโบสถ์เป็นวัดเก่าแก่ภายในมีสระน้ำโบราณ ปัจจุบันกรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแล้ว
• วัดหลวงพรหมวาส ตั้งอยู่ที่ตำบลวัดหลวง ริมถนนสายพนัสนิคม-ฉะเชิงเทรา ใช้เส้นทางเดียวกับทางไปวัดโบสถ์ วัดนี้เคยเป็นสถานที่ทำพิธีถือน้ำพิพัฒสัตยา ภายวัดมีบริเวณกว้างขวางและร่มรื่น นอกจากนี้ยังมีค้างคาวแม่ไก่จำนวนมากเกาะอยู่ตามต้นไม้ เต็มไปหมด
• วัดใต้ต้นลาน อยู่ที่ตำบลไร่หลักทอง เส้นทางสายพนัสนิคม-ฉะเชิงเทรา สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๔๘ มีสถาปัตยกรรมฝีมือช่างท้องถิ่นที่น่าสนใจ ทั้งศาลาการเปรียญไม้เก่าแก่ เสาหงส์คู่ และปูนปั้นรูปยักษ์หน้าอุโบสถ พื้นอุโบสถปูด้วยกระเบื้องกังไสเก่าแก่ของจีน และมีหอไตรกลางน้ำสร้างด้วยไม้สัก
• ตลาดเครื่องจักสาน ตั้งอยู่บริเวณถนนเกาะแก้ว ซึ่งเป็นย่านตลาดเก่าของพนัสนิคม มีร้านค้าบ้านเรือนไม้แบบเก่าหลายหลัง จำหน่ายข้าวของเครื่องใช้ที่จักสานด้วยไม้ไผ่ ซึ่งเป็นหัตถกรรมขึ้นชื่อของพนัสนิคม เช่น ฝาชี กระจาด หมวก กระบุง ตะกร้า เป็นต้น
• หมู่บ้านจักสาน ตั้งอยู่หมู่ที่ ๑-๑๑ ตำบลไร่หลักทอง แต่ที่มีการทำกันมากได้แก่ หมู่ที่ ๑๐ บริเวณวัดเกาะแก้วคลองหลวง อยู่ห่างจากตัวอำเภอตามเส้นทางสายพนัสนิคม-ฉะเชิงเทรา ประมาณ ๔ กิโลเมตร แล้วแยกขวาเข้าไปอีก ๔ กิโลเมตร การจักสานจำนำไม้ไผ่มาสานเป็นกระเป๋าถือสตรี ตะกร้า กระบุง ชุดเชี่ยนหมาก เป็นต้น มีสีสันและรูปแบบที่สวยงามทันสมัย และสำหรับผู้ที่สนใจสามารถซื้อได้ที่บริเวณร้านค้าด้านหลังตลาดสดเทศบาล (ตลาดเก่า)

อำเภอบ่อทอง
• เขาชะอางค์ อยู่ห่างจากตัวอำเภอไปประมาณ ๓๐ กิโลเมตร เป็นภูเขาหินปูนลูกโดดอยู่กลางพื้นที่ราบ เป็นแหล่งแร่ทองคำและแร่พลวงที่สำคัญ เขาชะอางค์ประกอบด้วย เขาชะอางค์ทรงเครื่อง เขาชะอางค์ห้ายอด และเขาชะอางค์โอน ซึ่งแต่ละเขาจะมีความสวยงามหลายแห่ง เช่น ถ้ำน้ำ ถ้ำค้างคาว ถ้ำลับแล ถ้ำมังกร
• ถ้ำเขาชะอางค์ทรงเครื่อง ตั้งอยู่ห่างจากตัวอำเภอบ่อทองไปทางทิศตะวันออก ไปประมาณ ๑๙ กิโลเมตร เป็นถ้ำใหญ่จุคนได้นับพันคน มีหินงอกหินย้อยสวยงาม และมีค้างคาวอาศัยอยู่จำนวนมาก
• ถ้ำเขาชะอางค์ห้ายอด อยู่เลยเขาชะอางค์ทรงเครื่องไปอีก ๗ กิโลเมตร เป็นถ้ำขนาดใหญ่ มีหินงอกย้อยจำนวนมาก ภายในแบ่งเป็นถ้ำเล็กถ้ำน้อยมากมาย